Rynek dóbr luksusowych rozwija się w Polsce w szybkim tempie, a wraz z nim rośnie także skala nielegalnych praktyk. Jednym z obszarów, które szczególnie upodobali sobie fałszerze, są oprawki okularowe premium. Eleganckie, markowe okulary uchodzą za produkt prestiżowy, a ich ceny mogą sięgać nawet kilku tysięcy złotych. Nic więc dziwnego, że stały się celem dla osób zajmujących się produkcją podróbek. Jak pokazują dane Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), w 2023 roku rynek fałszywych produktów luksusowych przekroczył wartość 500 miliardów dolarów, a w samej Unii Europejskiej ponad 10% zarekwirowanych podróbek stanowiły akcesoria modowe, w tym okulary. W Polsce z kolei, według danych Krajowej Administracji Skarbowej, w 2022 roku wykryto ponad 1,2 miliona sztuk podrobionych towarów, z czego znaczną część stanowiły produkty odzieżowe i dodatki.

Cena jako pierwszy sygnał ostrzegawczy

Eksperci rynku optycznego podkreślają, że najczęściej spotykanym wabikiem stosowanym przez sprzedawców podróbek jest cena. Podczas gdy oryginalne oprawki luksusowych marek, takich jak Cartier, Tom Ford, Chanel czy Prada, kosztują średnio od 1500 do 4000 złotych, w internecie można natknąć się na rzekome „okazje” w cenie kilkuset złotych. Według badań Deloitte dotyczących zachowań konsumentów dóbr luksusowych, aż 42% klientów przyznaje, że przynajmniej raz natknęło się na podejrzanie tanią ofertę online, a 18% z nich zdecydowało się na zakup, nie mając pewności co do autentyczności produktu. Psychologia stojąca za takimi decyzjami często wiąże się z tzw. „efektem okazji” – złudnym poczuciem, że klient zdobywa coś wyjątkowego po znacznie niższej cenie. W rzeczywistości takie zakupy kończą się nierzadko rozczarowaniem.

Detale, które zdradzają podróbkę

Jednym z najważniejszych elementów odróżniających oprawki oryginalne od fałszywych są detale. W luksusowych markach każdy element – od zawiasów po logo – poddawany jest ścisłej kontroli jakości. Badania rynkowe prowadzone przez Global Eyewear Market Report 2024 pokazują, że aż 73% klientów, którzy kupili podróbkę, wskazywało na różnice w jakości wykonania jako pierwszy sygnał ostrzegawczy.

Podrobione oprawki często wykonane są z tanich materiałów, które nie zapewniają ani komfortu, ani trwałości. Różnice można dostrzec również w grawerach, numerach seryjnych czy jakości nadruków. Oryginalne oprawki premium mają precyzyjne oznaczenia, w tym unikalne numery seryjne oraz certyfikaty autentyczności. Fałszywki zwykle próbują je imitować, jednak pod lupą widać niedoskonałości – rozmazane litery, niejednolity kolor czy brak zgodności numerów z danymi producenta.

Rola autoryzowanych salonów optycznych

W dobie rosnącej sprzedaży internetowej coraz trudniej jest klientowi odróżnić wiarygodnego sprzedawcę od nieuczciwego handlarza. Z badań Polskiej Izby Handlu wynika, że aż 27% Polaków w wieku 20–35 lat deklaruje, że zakupiło luksusowy produkt online, ale nie potrafiło później jednoznacznie potwierdzić jego oryginalności. To alarmujący sygnał dla branży optycznej.

Najpewniejszą drogą do zakupu oryginalnych oprawek pozostaje korzystanie z usług autoryzowanych salonów optycznych. W tego typu punktach klienci mają gwarancję pochodzenia towaru, możliwość otrzymania pełnej dokumentacji oraz profesjonalne doradztwo. Sprzedaż w autoryzowanych punktach stanowi obecnie około 65% rynku luksusowych oprawek w Polsce, ale rosnący udział nieautoryzowanych sprzedawców w internecie stanowi poważne wyzwanie.

Konsekwencje zdrowotne i prawne

Warto zwrócić uwagę, że zakup podrobionych oprawek to nie tylko ryzyko finansowe, ale także zdrowotne. Niskiej jakości materiały mogą powodować reakcje alergiczne, a źle wyważone konstrukcje prowadzić do dyskomfortu w noszeniu i problemów ze wzrokiem. Według raportu Europejskiego Stowarzyszenia Optyków z 2023 roku aż 29% osób, które używały podróbek, zgłaszało problemy związane z uciskiem, bólami głowy lub niestabilnością okularów na twarzy.

Dodatkowo, nabywanie podróbek niesie ze sobą konsekwencje prawne. W Polsce przepisy prawa własności przemysłowej oraz kodeks karny przewidują sankcje za handel i posiadanie podrobionych produktów. Choć w przypadku klientów indywidualnych ryzyko postępowania karnego jest niewielkie, to wciąż istnieje możliwość konfiskaty towaru i utraty pieniędzy.

Zródła danych:

• WIPO: World Counterfeit Goods Report 2023

• Krajowa Administracja Skarbowa: Raport o przejętych podróbkach 2022

• Deloitte: Luxury Goods Consumer Insights 2023

• Global Eyewear Market Report 2024

• Polska Izba Handlu: Zachowania konsumenckie online 2023

• Europejskie Stowarzyszenie Optyków: Health Risks of Counterfeit Eyewear 2023